Wznowienie granic nieruchomości

Wznowienie granic reguluje ustawa Prawo Geodezyjne i Kartograficzne 17 maja 1989 r. Na wstępie należy zaznaczyć, że procedura wznowienia może być stosowana jedynie w przypadku zniszczenia, zatarcia lub przesunięcia granic prawnych nieruchomości, wcześniej już ustalonych. Granice prawne to takie granice, dla których istnieje pełna dokumentacja geodezyjna pozwalająca odtworzyć je w terenie z wysoką dokładnością, dodatkowo potwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądowym lub ostateczną decyzją administracyjną. Granice takie powstają podczas takich czynności geodezyjnych jak:

  • rozgraniczanie nieruchomości,
  • podział nieruchomości,
  • scalenie i podział nieruchomości,
  • scalenie i wymiana gruntów.

Wznowieniu podlegają więc znaki graniczne przesunięte, zniszczone lub uszkodzone, wcześniej ustalone w jedynym w wymienionych procesów legislacyjno-prawnych. W przypadku wyniknięcia sporu w trakcie czynności wznowienia granic strony mają prawo wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie spraw.

Procedura wznowienia granic musi być wcześniej zgłoszona we właściwym miejscowo ODGK. Czynność tę może przeprowadzić jedynie geodeta posiadający uprawnienia z zakresu 2 – podziały i rozgraniczenia nieruchomości oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych.

O czynności wznowienia granic geodeta zawiadamia zainteresowane strony. Stosuje się tu przepisy jak w rozgraniczeniu nieruchomości. Strony powinny być powiadomione pisemnie na co najmniej 7 dni przed planowanym wznowieniem granic.

Z czynności wznowienia granic geodeta sporządza protokół, który powinien być spisany i odczytany w obecności stron, podpisany przez strony i przez geodetę.

Dopuszczalne różnice w położeniu wznawianych punktów granicznych zgodnie rozporządzeniem MSWiA z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego nie powinny przekraczać 0,15 m w przypadku granic stabilizowanych i 0,25 m w przypadku granic niestabilizowanych.

Rozgraniczenie nieruchomości

Jeżeli nie możemy ustalić przebiegu granic nieruchomości określając go musimy dokonać rozgraniczenia nieruchomości. Procedura rozgraniczenia pozwala na określenie położenie punktów i linii granicznych następnie na utrwalenie znaków granicznych na gruncie i sporządzenie odpowiedniej dokumentacji.

Rozgraniczenie nieruchomości może być dokonane na wniosek strony lub z urzędu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w trybie administracyjnym lub sądowym. Postępowanie o rozgraniczeniu nieruchomości przeprowadza się z urzędu przy scaleniu gruntów, a także jeżeli jest brak wniosku strony, a potrzeby gospodarki narodowej lub interes społeczny uzasadniają przeprowadzenie rozgraniczenia. Na postępowanie o wszczęciu rozgraniczenia nie służy zażalenie. Tryb sądowy możliwy jest w sprawach o własność oraz w przypadku nierozstrzygnięcia rozgraniczenia w trybie administracyjnym lub przypadkach żądania przekazania sprawy do sądu przez stronę w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji o rozgraniczeniu w trybie administracyjnym.

Czynności ustalenia granic przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Przy ustaleniu granic bierze się pod uwagę znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej. Jeżeli brak jest powyższych danych lub są one niewystarczające albo sprzeczne, ustala się przebieg granicy na podstawie zgodnego oświadczenia stron lub jednej strony, gdy druga strona w toku postępowania oświadczenia nie składa i nie kwestionuje przebiegu granicy. W razie sporu co do przebiegu linii granicznych, geodeta nakłania strony do zawarcia ugody. Ugoda zawarta przed geodetą posiada moc ugody sądowej.

Wezwanie do stawienia się na gruncie doręcza się stronom ze zwrotnym poświadczeniem odbioru, nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem. W wezwaniu należy poinformować strony o skutkach niestawiennictwa, nieusprawiedliwione niestawiennictwo stron nie wstrzymuje czynności geodety. W razie usprawiedliwionego niestawiennictwa stron geodeta wstrzymuje czynności od czasu ustania przeszkody lub wyznaczenia pełnomocnika – nie dłużej jednak niż na okres jednego miesiąca. Z czynności ustalenia przebiegu granic sporządza się protokół graniczny lub akt ugody.

Decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości wydaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) jeżeli zainteresowani właściciele nieruchomości nie zawarli ugody, a ustalenie przebiegu granic nastąpiło na podstawie zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia stron. Wydanie decyzji poprzedza dokonanie przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oceny prawidłowości wykonania czynności ustalenia przebiegu granic nieruchomości przez upoważnionego geodetę oraz zgodności sporządzonych dokumentów z przepisami. Strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granic może żądać, w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w tej sprawie przekazania sprawy do sądu.

Jeżeli w razie sporu co do przebiegu linii granicznych nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji o rozgraniczeniu upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne wg. ostatniego spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), a organ ten umarza postępowanie administracyjne i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi. Sąd rozpatruje sprawy o rozgraniczenie nieruchomości w trybie postępowania nieprocesowego.

Rozgraniczenie nieruchomości reguluje ustawa Prawo Geodezyjne i Kartograficzne 17 maja 1989 r. oraz rozporządzenie z dnia 14.04.1999 r. MSWiA oraz RiGŻ w sprawie rozgraniczania nieruchomości.